امروز مصادف است، با روز جهانی سواد آموزی، اما بیش از یک سال از نرفتن دختران بالاتر از صنف ششم؛ به مکتب گذشت.
طالبان که در بیست سال گذشته، نیز بر شماری از مکاتب دخترانه و پسرانه زیر اداره جمهوریت دسترسی داشتند؛ آن‌زمان نیز به دختران تا صنف ششم اجازه آموزش را می دادند؛ گزارش‌های وجود داشت که شماری از کتاب‌ها را از تدریس دختران حذف کردند، و به میل خودشان مضمون‌های دیگر را اضافه میکردند.
در یکی از گزارش‌های یک رسانه محلی در ولایت لوگر نشان داده است؛ که طالبان برشماری از مکتب‌های پسرانه و دخترانه دسترسی دارند و به میل خودشان چگونگی آموزش بر دختران و پسران را تطبیق میکردند.
در گزارش چند سال پیش این رسانه محلی در لوگر آمده بود؛ که طالبان به دختران تا صنف ششم اجازه آموزش را داده بودند.
اما با سقوط حکومت و حاکمیت دوباره طالبان، بر افغانستان بازهم این گروه دختران را از حق آموزش محروم کردند. یک سال و چند روز از حاکمیت طالبان بر افغانستان گذشت، اما به دختران بالاتر از صنف ششم اجازه رفتن به مکتب داده نشد. مقام‌های ارشد حکومت طالبان در مورد بازگشایی مکاتب دخترانه در یک سال گذشت اظهارات ضد ونقض داشتند.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی امارت اسلامی در تاریخ ۱۹اسد همین سال گفت که مکتب‌های دختران به علت مسایل دینی بسته شده؛ که در این باره به توافق عالمان دین نیاز است.
اقای مجاهد در ۲۹سنبله سال ۱۴۰۰ گفته بود، که امارت اسلامی کار روی رهنمود بازگشایی مکاتب دخترانه، بالاتر از صنف ششم را آغاز کرده است.
نورالله منیر سرپرست وزارت معارف طالبان، در تاریخ ۲۶عقرب سال ۱۴۰۰ گفته بود؛ امارت اسلامی” با تحصیل زنان نه تنها مخالفتی ندارد؛ بلکه آن را حق “اسلامی و قانونی” آن‌ها می‌داند. او اما اضافه کرده که “آموزش و پرورش زنان در جامعه اسلامی باید در چارچوب اسلامی انجام شود”.
وزیر معارف طالبان به تاریخ ۱۸اسد ۱۴۰۱ در سفری به ولایت خوست، در نشستی با بزرگان وعالمان دینی این ولایت؛ گفت بود، “مشکل در نصاب تعلیمی نیست. به شما بهتر معلوم است که مردم با بیرون شدن دختران شان از خانه سخت حساسیت دارند.”
در اظهارات دیگر نورالله منیر وزیر معارف طالبان در سفر به ولایت لغمان در تاریخ ۱۱حمل ۱۴۰۱ گفت؛ آنان برای بازگشایی مکاتب دخترانه آماده‌اند، اما منتظراند تا مقام‌ها دستور بدهند.
محمد عباس استانکزی معین وزارت خارجه طالبان، در اول جوزا در مراسم ششمین سالگرد درگذشت ملا اختر محمد منصور رهبر پیشین طالبان؛ در کابل در واکنش تندی از دیگر رهبران طالبان گفت؛ ممانعت از تحصیل دختران نقض حقوق نیمی از جمعیت افغانستان است. آقای استانکزی در انتقادی تند و بی‌پیشینه از حکومت طالبان گفته است “راه ندادن دختران به مکتب راه حل نیست”.
شیخ محمد خالد حنفی وزیر امر به معروف و نهی از منکر طالبان، در سفری به ولایت بلخ گفت؛ “آموزش زنان و دختران در دین اسلام جواز دارد و امارت اسلامی در تلاش است؛ تا فرصت‌های آموزش را برای دختران فراهم سازد”.
بر بنیاد گزارش نهادهای جهانی با بسته مکاتب دخترانه بالاتر از صنف ششم؛ بیش از ۵؍۱میلیون دختر از آموزش محروم شدند.
افغانستان با ۳۸درصد افراد باسود در جهان جزی شش کشوری است که افراد باسواد در آن کشور کم‌تر از چهل درصد استند.